Ayurveda, Hindistan’a özgü bir tür Hindu geleneksel tıbbı olarak bilinir. Ayurveda bilgileri Rigveda ve Atharvaveda denilen Sanskritçe yazılmış bilgelik kitaplarından ikisinde bulunur. Vedik Astroloji ’nin de bulunduğu Dört ana Veda kitabı: Rigveda, Yajurveda, Samaveda ve Atharvaveda denilen tarihsel bilgelik kitaplarıdır. Bu belgeler ne zaman yazıldı tam olarak bilinmiyor ve hala tartışılıyor ve sonuç olarak yaklaşık 5000 yaşında oldukları da söyleniyor.
Vedaların kökeni konusunda halen tartışmalar devam ediyor, Hintli mi yoksa Arian istilalarıyla Hindistan’a sonradan mı getirilmiş olduğu halen bilinmiyor. Fakat kökeninin Hint Yarımadası’ndan geldiği çoğunlukla kanıtlanmıştır.
Ayurveda ile ilgili en ayrıntılı kitap, Atharvaveda‘dan yaklaşık 1000 yıl sonra yazılmış olan Charaka Samhita‘dır. Ayurveda yıllar içinde gelişmiş ve günümüzde yoga da dahil olmak üzere diğer geleneksel uygulamalarla entegre olmuştur.
Ayurveda nedir?
Ayurveda sekiz farklı bölüme ayrılır. Bu bölümler şunlardır:
• Kayachikitsa (Genel Tıp): Vücudu etkileyen hastalıkların tedavisi.
• Kaumāra-bhṛtya ve Bala Roga (Pediatri): Çocukların tedavisi ile ilgilenir.
• Shalya tantra (Cerrahi): Cerrahi tekniklerle ilgilenir.
• Śālākya-tantra (Oftalmoloji): Diş, göz, burun, kulak vb. hastalıklarıyla ilgilenir.
• Bhuta-vidya (Psikiyatri): Mikroorganizmalar veya ruhlarla ilgili, doğrudan görülemeyen ve tridosha tarafından doğrudan açıklanmayan nedenlerle ilgilenir.
• Agada-tantra (Toksikoloji): Zehirlenmeye karşı panzehirlerle ilgilenir.
• Rasayana-tantra (Geriatri/Antiaging): Gençleştirme ile ilgilenir.
• Vajikarana tantra (Afrodizyaklar): Sağlıklı ve arzulanan soy ile ilgilenir.
Ayurveda Kavramları
Ayurveda bilgilerine göre evrendeki canlı ya da cansız her şey birbiriyle bağlantılıdır. Sağlıklı bir yaşam; zihin, beden ve ruh ancak evrenle uyum içinde olduğunda elde edilir. Zihnimizin, bedenimizin ve ruhumuzun evrenle olan uyumunun bozulması, sağlığımızın bozulmasına ve hastalıklara yol açabilir. Ayurveda ‘ya göre fiziksel, ruhsal ve duygusal sağlığınızı etkileyen herhangi bir şey de, evrenle dengenizi kaybetmenize neden olabilir. Bu bağlantılarda kesintiye neden olabilecek şeyler olarak şunları sayabiliriz:
- Genetik veya doğum kusurları
- Yaralanmalar
- İklim ve mevsim değişiklikleri
- Yaş
- Duygular
Vücudunuzun sağlık durumu: nasıl çalıştığı, genel fiziksel ve psikolojik özelliklerimiz, vücudumuzun yapısına göredir. Bu özellikler prakruti ‘yi gösterir. Prakruti yaratılış anlamına gelir. Prakruti hava, su, ateş, toprak ve eter (uzay-boşluk) elementlerinin birleşiminden oluşur ve Vata (hava ve boşluk), Pitta (ateş ve su) ve Kapha (toprak ve su) olmak üzere 3 doshaya karşılık gelir. Prakruti kalıcı veya sabit bir yapıya sahiptir.
Doshalara örnek verecek olursak; bir Vata Dosha tipi doğal olarak kabızlık, artrit, kaygıya eğilimlidir; bir Pitta Dosha türü iltihaplanmalara, enfeksiyonlara, ülserlere eğilimlidir ve Kapha Dosha türleri de aşırı kilo, şeker hastalığı, konjestif bozukluklar vb. eğilimindedir.
Prakruti
Prakruti, insanların aynı şeylere neden farklı tepkiler verdiğini açıklamamıza yardımcı olur. Prakruti ‘mizin tüm hayatımız boyunca aynı kalacağına inanılır. Bir kişi var olan bu yapısı ile çeşitli ilaçlara veya etkilere belirli reaksiyonlar tepkiler gösterir. Bir Ayurveda uzmanı kişinin nabzına bakarak prakruti si ile ilgili bilgi verebilir. Tüm bu bilgilere göre, yiyecekleri nasıl sindirdiğimiz ve toksinlerden nasıl kurtulduğumuz gibi bilgiler sağlanır.
Elementler
Her insan, evrende bulunan beş temel element birleşiminden oluşur. Bu elementler şunlardır:
- Uzay (eter denen boşluk)
- Hava
- Ateş
- Su
- Toprak
Bu elementler insan vücudunda birleşerek dosha adı verilen üç yaşam gücü veya enerji oluşturur. Vücudunuzun nasıl çalıştığını kontrol ederler. Üç dosha şunlardır;
- Vata dosha (uzay ve hava)
- Pitta dosha (ateş ve su)
- Kapha dosha (su ve toprak)
Herkes üç dosha nın benzersiz bir karışımını miras alır. Her insanda bir dosha genellikle daha baskındır. Her dosha farklı bir vücut fonksiyonunu kontrol emektedir ve hastalanma şansımızın dosha larımızın dengesiyle bağlantılı olduğuna inanılır.
